OSMANLI’NIN SON DÖNEMLERİNDE SAFRANBOLU BULAK KÖYÜ’NÜN SOSYAL DOKUSU VE GÜNDELİK YAŞAMINA İLİŞKİN BİR ANALİZ

Author :  

Year-Number: 2020-20
Language : null
Konu : Sosyoloji

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Osmanlı’nın son dönemlerinde Safranbolu Bulak Köyü’nün sosyal dokusu ve gündelik yaşamına ilişkin bir analiz yapmaktır. Bu çalışmada ele alınacak dönem aralığı 19. yüzyıl ve kısmen erken 20. yüzyıl tarih anlatısını içermektedir. Bu anlamda çalışmada Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivi belgeleri ile aynı dönem aralığına ilişkin yazılan çeşitli kaynaklardan yararlanılmıştır. Burada ele alınan arşiv belgelerinden biri Temettuat Defterleri’dir. Temettuat Defterleri, Osmanlı taşrasına ilişkin çalışmalar için önemli veriler içermekte ve istatistiksel bir çıkarım yapabilme olanağı sunmaktadır. Bu çalışmada, Safranbolu’ya ait olan Temettuat defterlerinde Bulak’a ilişkin bazı bilgiler derlenmiş olmakla birlikte, 4512 numaralı 1845 yılı Temettuat defteri sadece Bulak köyü için düzenlenmiş olması nedeniyle, transkripsiyonu yapılarak değerlendirilmiştir.

Keywords

Abstract

The aim of this study is to make an analysis of the social texture and daily life of Safranbolu Bulak Village in the late Ottoman period. The period range to be covered in this study includes the 19th century and partly early 20th century history narrative. In this sense, in the study, various sources written about the same period with the Ottoman and Republic Archives were used. One of the archive documents discussed here is Temettuat Notebooks. Temettuat Notebooks contain important data for studies related to the Ottoman country and offer the opportunity to make a statistical inference. In this study, although some information about Bulak has been compiled in the Temettuat Notebooks belonging to Safranbolu, 4512 numbered 1845 aged Temettuat Notebook has been evaluated by transcription only because it was arranged for Bulak village.

Keywords


  • Abdulkadiroğlu, Abdulkerim, Ülkü (Ayan) Özsoy, Safranbolu Vakfiyyeleri, Safranbolu Kültür ve Turizm Vakfı Yayınları, Ankara 1998.

  • Ağaoğlu, Sami, “Musahip Mustafa Paşa Vakfı”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmala- rı Dergisi, S.: 15, 2004, sS. 378-399.

  • Ahmet Mithat Efendi, Dolaptan Temaşa, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2019.

  • Aisworth, William, İstanbul’dan Kdz. Ereğli Üzerinden Ankara’ya Seyahat Notları, Çev.: Güngör Karauğuz, Harun Şimşek, Mehmet Ali Kapar, Çizgi Kitabevi, Konya 2014.

  • Atak, Rıdvan, 2114 Numaralı Safranbolu Şer’iyye Sicilinin (1222-1234/1807-1819) 1-68. Sayfalarının Transkripsiyonu, Özet ve Değerlendirmesi, Y. L. Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2013.

  • Barlas, Uğurol, Karabük İli Bulak ve Cumayanı Köylerinde Prof. Dr. Ekrem Kadri Unat Yöne- timinde Yapılan Mikrobiyolojik ve Sosyolojik Çalışmalar, Hilmi Barlas Eğitim Vakfı, 2010.

  • Canbaz, Bayram, 2130 Numaralı Safranbolu Şer’iye Sicili Transkripsiyonu ve Değerlendirme- si, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2018.

  • Ceylan, Hatice, 2146 Numaralı Safranbolu Şer‘iyye Sicil Defterinin Transkripsiyonu, Kara- bük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2017.

  • Çetin, Vedat, 2156 Numaralı Safranbolu Şer’iyye Sicili 1323-1324/1905-1906 (Değerlendir- me, Transkripsiyon), Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2012.

  • 87 Mağara Suyu’ndan yararlanmak, Bulak Köyü ile Safranbolu arasında çok uzun yıllar devam eden ve bir türlü sona ermeyen bir davaya konu olmuştur. Sonuçta, Safranbolu Belediyesi, Bağlar’ın sulama suyu olan “Mağara suyu”na sahip olamamıştır. 1940’lı yıllarda Safranbolu Adliyesi’nde, Belediye ile Bulak Köyü tüzel kişiliği arasında görülmeye başlayan dava, 1950’li yılların başında Safranbolu lehine sonuçlanmışsa da; temyiz edilmesi üzerine Yargıtay tarafından karar bozulduktan ve 1953 yılında Karabük ilçe olduktan sonra dava,Bulak Köyü, Karabük ilçesine bağlandığından yetki yönünden Karabük adli makamlarına intikal etmiştir. Bkz. “Safranbolu’da Su (Kaynaklar– Su Yolları-Çeşmeler-Havuzlar)”, https://docplayer.biz.tr/11883276-Safranbolu-da-su-kaynaklar-su-yollari-cesmeler-havuzlar.html, s. 109.

  • Ekinci, Ekrem Buğra, Osmanlı Hukuku: Adalet ve Mülk, Arı Sanat Yayınevi, İstanbul 2008.

  • Emiroğlu, Kudret, Gündelik Hayatın Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2012.

  • Erkartal, Ahmet, Sicill-i Ahval Defterlerindeki Safranbolulu (Zağfiranbolulu) Memurlar (1879- 1909), Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ Tarihi, Sakarya 2007.

  • Ertürk, A. Esra Bölükbaşı, Osmanlı Döneminde Safranbolu Su Mimarisi, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2004.

  • Eryükseldi, Mehmet, 2151 Numaralı Safranbolu Şer‘iyye Sicili H. 1311-1313/M. 1894-1896 (Değerlendirme, Transkripsiyon), Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2013.

  • Faroqhi, Suraiya, Osmanlı Dünyasında Üretmek, Pazarlamak, Yaşamak, 3. B., Çev.: Gül Çağalı Güven, Özgür Türesay, Y.K.Y., İstanbul 2008.

  • Gümüşoğlu, Mustafa Zahit, “Safranbolu Kazasının Sosyo-Ekonomik Yapısı (1840-1841)”, Y. L. Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Türk İktisat Tarihi Anabilim Dalı, İstanbul 2006.

  • İpekçi, Okan, 2136 Numaralı Safranbolu Şer‘iyye Sicil Defterinin Transkripsiyonu (1-60 Sayfalar arası), Y. L. Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2018.

  • Kalyoncu, Hür, Cumhuriyet Kenti Karabük, Karabük Belediyesi Kültür Yayınları, Kara- bük 2007.

  • ralı Defter, T.C. Safranbolu Belediye Başkanlığı, İstanbul 2013.

  • Koç, Mehmet, 787-788 Numaralı Safranbolu Nüfus Defterleri, Y. L. Tezi, Karabük Üniver- sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2015.

  • Kütükoğlu, Mübahat, “Osmanlı Sosyal ve İktisadi Tarihi Kaynaklarından Temettu Defter- leri”, Belleten, C.: IX, (s. 225’ten ayrı basım), Ankara 1995.

  • Okumuş, Gülnaz, 2141 Numaralı Safranbolu Şer’iye Sicil Defterinin Transkripsiyonu, Y. L. Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2016.

  • Pamuk, Şevket, Osmanlı-Türkiye İktisadî Tarihi (1500-1914), 6. B., İletişim Yayınları, İstan- bul 2010.

  • Sözen Metin ve Uğur Tanyeli, Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü, 4. B., Remzi Kitabevi, İstanbul 1996.

  • Şahin, İlhan, “Anadolu’da Türk Yerleşmesi Sürecinde Safranbolu”, I. Ulusal Tarih İçin- de Safranbolu Sempozyumu (4-6 Mayıs 1999), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2003, ss. 7-14.

  • Şenyurt, Oya, Osmanlı Mimarlık Örgütlenmesinde Değişim ve Dönüşüm, Doğu Kitabevi, İstanbul 2011.

  • Tabakoğlu, Ahmet, Türkiye İktisat Tarihi, 9. B., Dergâh Yayınları, İstanbul 2009.

  • Tanrıverdi, Abdullah, 2155 Numaralı Safranbolu Şer’iyye Sicili 1320-1321-1322/1903, 1904 (Değerlendirme, Transkripsiyon), Y. L. Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2013.

  • Taştan, Yusuf, 2147 Nolu Safranbolu Şer’iyye Sicili Transkripsiyonu (H. 1304-1307/M. 1886-1890), Y. L. Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2013.

  • Tekin Zeki, Hatice Ceylan, “Safranbolu Şer‘iyye Sicillerinde Geçen Eşya, Lakap ve Yer İsimleri”, Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, S. 6, No. 6, 2017, ss. 377-402.

  • Temel, Kemal, 2154 Numaralı Safranbolu Şer’iyye Sicilinin 1317-1318/1899-1900 1-50. Say- faların Transkripsiyonu Özet ve Değerlendirilmesi, Y. L. Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2013.

  • Türkoğlu, Bülent, Türkiye’de Karabük Bulak Köyü ve Safranbolu’da Yörük Köyü Örneğin- de Kırsal Sit Alanları Koruma İmar Planlarının Karşılaştırılması, Y. L. Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karabük 2014.

  • Ulusoy, Rıza, 2119 Numaralı Safranbolu Şer’iyye Sicil Defterinin Transkripsiyonu, Y. L. Tezi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2019.

  • Yıldız, Hamza, 2142 Numaralı Safranbolu Şer’iye Sicili Trankripsiyonu ve Değerlendirme- si, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2017.

  • Yılmazer, Metin, 2152 Numaralı Şer’iye Sicili’nin Transkripsiyonu ve Değerlendirmesi Tarih Anabilim Dalı, Karabük 2013.

  • _, Bir Zamanlar Safranbolu (1931-1946), Der.. Aytekin Kuş, Safranbolu 2009.

  • _, 81 İlde Şehir ve Kültür: Karabük, BAKKA, İstanbul 2015.

  • _, www.nufusune.com/36742-karabuk-merkez-bulak-koy-nufusu (Erişim tarihi: 30.03.2019).

  • _, “Bulak Köyü Tarihçesi”, www.bulakonline.net/ (Erişim tarihi: 30.03.2019).

  • _, “Safranbolu’da Su (Kaynaklar-Su Yolları-Çeşmeler-Havuzlar)”, https://docplayer.biz. tr/11883276-Safranbolu-da-su-kaynaklar-su-yollari-cesmeler-havuzlar.html (Erişim tarihi: 09.07.2019).

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics