Türk sosyoloji geleneği içinde hukuk ve sosyoloji özellikle Tanzimat Dönemi’yle birlikte yoğun bir ilişki içindedir. Özellikle Osmanlı Devleti’nin çöküşünü önlemek için geliştirilen tüm siyasal yaklaşımlar toplumsal bütünlüğü korumaya yönelmişlerdir. Bu yönelim toplumsal düzen ihtiyacını beraberinde getirmiş ve dolayısıyla hukuk toplumsal bir gerçeklik alanı olarak öncelikli alanlardan biri olmuştur. Bu bakımdan “hukuki” ile “içtimai” birbirini tamamlayan iki nitelik olarak ele alınmıştır. Bu yakın ilişki Cumhuriyet’in ilanından sonra devam etmişse de hukuk sosyolojisi alanının Türkiye’de akademik düzeyde kurumsallaşması 1933 Üniversite reformuyla birlikte başlamıştır. Dolayısıyla 1933 Üniversite Reformu Türk sosyoloji geleneğinde bir alt disiplin olarak hukuk sosyolojisinin gelişimi için bir kırılma noktası teşkil etmektedir. Bu çalışmada Tanzimat Dönemi’nden başlayan süreçte hukuk ile sosyoloji arasında kurulan ilişki Türk sosyoloji geleneğinin önemli isimleriyle örneklendirilerek ele alınacak ve ardından hukuk sosyolojisinin kurumsallaşma serüveni açısından 1933 Üniversite Reformu’nun anlamı ve önemi genel hatlarıyla ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Within the Turkish sociology tradition, law and sociology have an intense relationship, especially beginning from the Tanzimat period. All political approaches developed especially to prevent the collapse of the Ottoman state were aimed at preserving social integrity. This orientation led to the need for social order, and therefore law became one of the priority areas as a field of social reality. In this respect, "legal" and "social" are considered as two complementary qualities. Although this close relationship continued after the proclamation of the Republic, the institutionalization of the field of sociology of law at the academic level in Turkey started with the 1933 University reform. Therefore, the 1933 University reform constitutes a breaking point for the development of the sociology of law as a sub-discipline in the Turkish sociology tradition. In this study, the relationship established between law and sociology in the period starting from the Tanzimat period will be discussed by exemplifying with important names of the Turkish sociology tradition, and then the meaning and importance of the 1933 University reform in terms of the institutionalization adventure of the sociology of law will be tried to be revealed in general terms.
