Suriye’de 1940’lerde oluşmaya başlayan devletin zamanın evrensel eğilimlerinden etkilendiği gibi toplumun kendine özgü dinamikleri bağlamında şekillendiği söylenebilir. Bazı tarihsel sebeplerle yönetici sınıfın zayıflığı, Arap kültüründen ilham ve destek alan bedevi aşiretlerin yoğun varlığı, dini ve etnik bölünme ile otonom şehirlerin bulunması ile Fransız manda yönetimin etkisi, devlet oluşumu belirleyen içsel faktörler olmuştur. İsrail karşıtlığı ve Sovyet Rusya taraftarlığı, bu devlet oluşumunun dış parametrelerini oluşturur. 2011’deki İsyan hareketine kadar Baas Partisi bazen denge kurarak bazen de baskı yoluyla içsel merkezkaç değişkenlerin üzerinde bir devlet oluşturma sürecine girmiştir. Bu süreçte uluslararası diplomaside Çin, İran ve Rusya ile yakın ilişkiler kurulmuş olsa da hem bu ülkelerle hem de Arap ülkeleriyle dengeli bir ilişki devam etmiştir. İsyan sonrasında devlet alt yapısının, ekonominin, bürokrasinin çökmesi, şehirlerin yıkılmasıyla devletin kendini yenileme kapasitesi de ortadan kalmış; bu süreç sonrasında Rusya ve İran’dan gelen yardımlara bağlı olarak bu ülkelerin bir müstemlekesi haline gelmiştir. Aralık 2024 sonrasında ülke içi merkezkaç kuvvetlerin gücü, yurtdışına yaşanan göç nedeniyle ülkenin tenhalaşması ve nitelikli işgücünün bir kısmını kaybetmesi ile uluslararası dengeler yeni devlet oluşumunu zorlaştıran faktörlerdir.
It can be said that the state formation process in Syria, which began in the 1950s, was shaped both by the universal trends of the time and by the unique dynamics of its own society. For some historical reasons, the weakness of the ruling class, the intense presence of Bedouin tribes inspired and supported by Arab culture, religious and ethnic divisions, the existence of autonomous cities, and the influence of the French mandate administration were the internal factors that determined the formation of the state. Anti-Israelism and Pro-Soviet Russia were the external parameters of this state formation. Until the uprising in 2011, the Baath Party entered the process of forming a state above internal centrifugal variables, sometimes by establishing balance and sometimes by means of pressure. During this process, although close relations were established with China, Iran and Russia in international diplomacy, a balanced relationship continued with both these countries and the Arab countries. After the uprising, the state’s capacity to renew itself was also eliminated with the collapse of the state infrastructure, economy and bureaucracy, and the destruction of cities; after this process, it became a colony of these countries due to the aid received from Russia and Iran. The power of domestic centrifugal forces after December 2024, the desolation of the country due to migration abroad and the loss of some of its qualified workforce, and international balances are the factors that make the formation of a new state difficult.
