Bu metin, Türk toplum tarihi, Türkçülük ve sosyoloji arasındaki ilişkiyi Osmanlı’nın Batılılaşma süreci, Doğu-Batı çatışması ve Rusya Türklerinin milliyetçilik hareketleri üzerinden incelemektedir. Osmanlı’nın Batıcılaşma çabalarının düşünce düzeyinde başladığına, ancak toplumsal dönüşümün sınırlı kaldığına dikkat çekilir. XIX. yüzyılda "Doğu Sorunu"nun bir Türk sorunu olarak ele alınması ve Batı’nın Osmanlı üzerindeki etkisi, Türk kimliğinin dönüşümüne yol açmıştır. Rusya’dan gelen Türk aydınlarının Türkiye’deki milliyetçilik akımlarına etkisi vurgulanmaktadır. Orta Asya Türklerinin tarihsel rolü ve Osmanlı ile ilişkileri, İpek Yolu’nun önemi üzerinden tartışılır. Makalede ayrıca, Osmanlı’daki siyasi akımlar (İslamcılık, Türkçülük) ve modernist İslamcıların Batı değerleriyle uzlaşma çabaları ele alınır. Sonuç olarak, Türk toplumunun kimlik arayışının hem Doğu-Batı geriliminden hem de iç siyasi dinamiklerden şekillendiği savunulur.
This text examines the relationship between Turkish social history, Turkism and sociology through the Ottoman process of Westernization, the East-West conflict and the nationalist movements of the Russian Turks. It is emphasized that the Ottoman efforts for Westernization began at the level of thought, but that social transformation remained limited. In the 19th century, the "Eastern Question" was considered a Turkish problem and the influence of the West on the Ottomans led to the transformation of Turkish identity. The influence of Turkish intellectuals coming from Russia on nationalist movements in Turkey is emphasized. The historical role of the Central Asian Turks and their relations with the Ottomans are discussed through the importance of the Silk Road. The article also examines political movements in the Ottoman Empire (Islamism, Turkism) and the efforts of modernist Islamists to reconcile with Western values. As a result, it is argued that the identity search of Turkish society was shaped by both the East-West tension and domestic political dynamics.
