GÖZETİM TOPLUMUNDA OTORİTENİN ALÂMETİ FÂRİKASI: KÜRESEL KAPATILMA

Author :  

Year-Number: 2013-5
Language : null
Konu : Sosyoloji

Abstract

Bu makalede, bilişim toplumu temelinde gelişen küresel gözetim toplumlarında, bireyin güvenlik uğruna hayatının bütün mahremiyetinin izlenmesi ve denetlenmesi çerçevesinde, varoluşunun paradoksal ve ironik durumu irdelenmektedir. Güvende olmak adına, Orwell’in “1984” romanında tasvir edilen “büyük birader” tasarımında iktidar odaklarının bireyi ve toplumu denetlemesi mubah ol- maktadır. Bu bağlamda, gözetim toplumunda bireyin ontolojik paradoksal mottosu “gözetleniyorum öyleyse varım” gerçeğini kanıksamaktır. İktidar odakları, salt devlet kurumlarını içermemektedir. Neo-liberal düzenin piyasa aktörleri, “tüketim tapınaklarının” ticari kuruluşları, bireyin gündelik hayatındaki bütün mahremiyetini gözlemlemektedir. İnternet başta olmak üzere, kredi kartı, cep telefonu vb. bilişim-gözetim aygıtlarıyla birey, hayatının her alanında “Biri Bizi Gözetliyor” realitesini yaşamaktadır. Aslında tam bir küresel kapatılma içindeyiz. Foucault’un “Büyük Kapatılma” kavramından mülhem, postmodern zamanlarda küresel kapatılma hali, gözetim toplumunda otoritenin alâmeti fârikasıdır.

Keywords

Abstract

In this article, the paradoxical and ironic situation of the existence of the individual in the framework of monitoring and controlling the entire privacy of his life for the sake of security in the global surveillance societies developed on the basis of the information society is examined. In order to be safe, it is permissible for power centers to control the individual and society in the "big brother" design depicted in Orwell's novel "1984". In this context, the ontological paradoxical motto of the individual in the surveillance society is to take for granted the fact that "I am being watched, therefore I am". Power centers do not only include state institutions. The market actors of the neo-liberal order, the commercial establishments of the "temples of consumption" observe all the privacy of the individual in his daily life. Internet, credit card, mobile phone, etc. With information-surveillance devices, the individual experiences the reality of "Biri Bizi Gözetliyor" in every aspect of his life. In fact, we are in a complete global lockdown. Inspired by Foucault's concept of the "Great Confinement," the state of global confinement in postmodern times is the hallmark of authority in the surveillance society.

Keywords


  • Aytaç, Ömer, “Modern Bürokrasiler ve Yabancılaşma Ethosu”, Cilt 15, Sayı 2, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Elazığ, 2005. Bayhan, Vehbi, Sosyo-Kültürel Farklılık ve Alaşım Mekânları, s. 215-216. Bayhan, Vehbi, “Sosyoloji ve Anomi: Toplumsal İntihar”, Sosyologca, Sayı:2, Temmuz-Aralık 2011, Doğu Kitabevi, İstanbul, 2011, s. 154-155. Bayhan, Vehbi, Sosyo-Kültürel Farklılık ve Alaşım Mekânları, s. 188. Bayhan, Vehbi, “İngiliz Baharı mı? Ağustos 2011’de İngiltere’de Yaşanan Ayaklanmaların Sosyolojik Nedenleri”, Sosyoloji Konferansları, No: 46 (2012-2), İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 2012, s. 191.

  • Bayhan, Vehbi, “Küreselleşme ve Risk Toplumu”, Sosyologca, Sayı:1, Ocak-Haziran 2011, Doğu Kitabevi, İstanbul, 2011.

  • Bayhan, Vehbi, “Sosyoloji ve Anomi: Toplumsal İntihar”, Sosyologca, Sayı:2, Temmuz-Aralık 2011, Doğu Kitabevi, İstanbul, 2011.

  • Bayhan, Vehbi: “Küresel Gözetim Toplumu Kentlerinde Bireyin Ontolojik Mottosu: “Gözetleni- yorum Öyleyse Varım”, Sosyo-Kültürel Farklılık ve Alaşım Mekânları, (Editör: Neslihan Sam ve Rıza Sam), Ezgi Kitabevi, Bursa, 2012.

  • Bayhan, Vehbi, “İngiliz Baharı mı? Ağustos 2011’de İngiltere’de Yaşanan Ayaklanmaların Sosyo- lojik Nedenleri”, Sosyoloji Konferansları, No: 46 (2012-2), İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 2012.

  • Bektaş, Rahşan Balamir ve Ayça Gelgeç Bakacak, “Modernitenin Sosyal Kontrol Söyleminin De- ğişen Görünümleri”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Cilt 26, Sayı 1, Ankara, Haziran 2009. Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür, İkinci Cilt, Kimliğin Gücü, (Çev. Ebru Kılıç), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2006.

  • Dolgun, Uğur, Enformasyon Toplumundan Gözetim Toplumuna, Ekin Kitabevi, Bursa, 2005.

  • Dolgun, Uğur, İşte Büyük Birader, Hayykitap, İstanbul, 2005.

  • Dolgun, Uğur, Şeffaf Hapishane Gözetim Toplumu, Ötüken Yayınevi, İstanbul, 2008.

  • Foucault, Michel, Hapishanenin Doğuşu, (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay), İmge Yay., Ankara, 2006.

  • Friesen, Norm, Andrew Feenberg, Grace Smith: “Phenomenology and Surveillance Studies: Re- turning to the Things Themselves”, The Information Society, 25, 2009, pp. 84-90.

  • Furedi, Frank, Korku Kültürü, (Çev. Barış Yıldırım), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2001.

  • Gandy, Oscar H., “The Surveillance Society: Information Technology and Bureaucratic Social Con- trol”, Journal of Communication, 39 (3) Summer, 1989. Dolgun), Asa Yayınları, Bursa, 2001.

  • Keskin, Ferda, “Bilginin Arkeologu Michel Foucault”, Kadife Karanlık. 21. Yüzyıl İletişim Çağını Ay- dınlatan Kuramcılar, (Ed. N. Rigel vd.) , Su Yayınları, İstanbul, 2003.

  • Lyon, David, Gözetlenen Toplum, (Çev. Gözde Soykan), Kalkedon Yay., İstanbul, 2006.

  • Orwell, George, Bin Dokuz Yüz Seksen Dört, (Çev. Nuran Akgören), Can Yay, İstanbul, 2004.

  • Sennett, Richard: Yeni Kapitalizmin Kültürü, (Çev: Aylin Onacak), Ayrıntı Yay., İstanbul, 2009

  • Tümurtürkan, Meral, “Gündelik Hayatın Gözetimi: Panoptikon Toplumu”, ETHOS: Felsefe ve Top- lumsal Bilimlerde Diyaloglar, Sayı: 3 (2) Temmuz 2010 http://www.ethosfelsefe.com/ethosdiyaloglar/mydocs/Ethos-7%20Gozetim.pdf

  • Wood, David Murakami (Editor), A Report on the Surveillance Society, 2006, s. 5. http://www.sur-

  • Yıldız, Mete ve R.Erdem Erkul, “Elektronik Göz ve Türkiye’de Kameralı Hayat”, 11.Türkiye’de İnternet Konferansı, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi, Ankara, 2006, http://inet

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics