UYGARLIĞI, BATI UYGARLIĞINA İNDİRGEMENİN YANLIŞLIĞI YA DA DÜNYAYI DOĞU UYGARLIĞI VE BATI UYGARLIĞI ÇERÇEVESİNDE TAHLİL ETMENİN GEREKLİLİĞİ ÜZERİNE

Author :  

Year-Number: 2015-10
Language : null
Konu : Sosyoloji

Abstract

Bu makalede, ilk olarak, uygarlık sözcüğünün kısa bir öyküsüne odaklanılmış, daha sonra ise uygarlığın kültür, din, toplum ve coğrafya ile olan yoğun ilişkisine vurgu yapılmıştır. Bu makalede, ikinci olarak, uygarlığı, Batı uygarlığına indirgemenin yanlışlığından söz edilmiş, dünyaya Doğu uygarlığı ve Batı uygarlığının penceresinden bakmanın daha doğru olacağı iddia edilmiş, söz konusu uygarlıkların temel özellikleri ve birbirlerinden farklılıkları irdelenmiş, son olarak ise Türk toplumunun Doğu uygarlığına mensup olduğu ileri sürülmüştür.

Keywords

Abstract

This article briefly focuses on the history of civilization first, then emphasizes the intensive relations of civilization with culture, religion, society and geography. Secondly, this article mentions the error of reducing civilization to Western civilization, it argues for the convenience of analysing the world within the frame of Eastern and Western civilizations, it elaborates on the basic features of the mentioned civilizations and their differences from one another, and finally it claims that Turkish society belongs to the Eastern civilization.

Keywords


  • ALTHUSSER, Louis; İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, Çeviren: Alp Tümertekin, İthaki Yayınları, İstanbul, 2003.

  • AKTÜRK, Şener; “Braudel’den Elias’a ve Huntington’a ‘Medeniyet’ Kavramının Kulla- nımları”, Doğu Batı (iç.), Sayı: 41, Mayıs, Haziran, Temmuz 2007, s. 147-175.

  • ARENDT, Hannah; Totalitarizmin Kaynakları-1: Antisemitizm, Çeviren: Bahadır Sina Şener, İletişim Yayınları, İstanbul, 1996.

  • BAUMAN, Zygmunt; Modernite ve Holocaust, Çeviren: Süha Sertabiboğlu, Sarmal Yayı- nevi, İstanbul, 1997.

  • BEAUD, Michel; Kapitalizmin Tarihi, Çeviren: Fikret Başkaya, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2003.

  • BOTTOMORE, T. B.; Toplumbilim: Sorunlarına ve Yazınına İlişkin Bir Kılavuz, Çeviren: Ünsal Oskay, Der Yayınları, İstanbul, 1998.

  • BRAUDEL, Fernand; Maddi Medeniyet ve Kapitalizm, Çeviren: Mustafa Özel, Ağaç Ya- yıncılık, İstanbul, 1991.

  • BRAUDEL, Fernand; Maddi Uygarlık Ekonomi ve Kapitalizm XV-XVIII. Yüzyıllar, I. Cilt: Gündelik Hayatın Yapıları, Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay, Gece Yayınları, Ankara, 1993.

  • BRAUDEL, Fernand; Maddi Uygarlık Ekonomi ve Kapitalizm XV-XVIII. Yüzyıllar, II. Cilt: Mübadele Oyunları, Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay, Gece Yayınları, Ankara, 1993.

  • BRAUDEL, Fernand; II. Felipe Dönemi’nde Akdeniz ve Akdeniz Dünyası, Cilt: 2, Çevi- ren: Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 1994.

  • BRAUDEL, Fernand; Uygarlıkların Grameri, Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitabe- vi Yayınları, Ankara, 1996.

  • 140 GÜVENÇ, Bozkurt; Türk Kimliği: Kültür Tarihinin Kaynakları, Kültür Bakanlığı Yayınla- rı, Ankara, 1994, s. 21.

  • 141 KIZILÇELİK, Sezgin; Batı Barbarlığı 1: Rousseau, Marx ve Nietzsche Üzerine, 2.Baskı, Anı Yayınları, Ankara, 2011; KIZILÇELİK, Sezgin; Batı Bataklığı, 2.Baskı, Anı Yayınları, Ankara,

  • CASAS, Bartoloméo de las; Yerlilerin Gözyaşları: Yerlilerin Yok Edilişinin Kısa Tarihi, Çeviren: Oktay Etiman, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2009.

  • CHILDE, Gordon; Tarihte Neler Oldu, Çeviren: Mete Tunçay ve Alâeddin Şenel, Alan Yayıncılık, İstanbul, 1998.

  • ÇETİN, Halis; “Çatışma ve Diyalog Tartışmaları Arasında İki İnsan, İki Medeniyet (Hay Bin Yakzan/Doğu-Robinson Crusoe/Batı)”, Doğu Batı (iç.), Sayı: 41, Mayıs, Haziran, Temmuz 2007, s. 45-65.

  • ÇETİN, Osman; “Medeniyet”, Sosyal Bilimler Ansiklopedisi, Cilt: 2 (iç.), Risale Ba- sın-Yayın Ltd., İstanbul, 1990, s. 493-496.

  • DOSSE, François; Ufalanmış Tarih: Annales Okulundan “Yeni Tarih”e, Çeviren: Işık Er- güden, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2008.

  • EAGLETON, Terry; Tatlı Şiddet: Trajik Kavramı, Çeviren: Kutlu Tunca, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2012.

  • EĞRİBEL, Ertan ve ÖZCAN, Ufuk; “Modernizmin Buharlaştırdığı Her Şey Katılaşırken Tarih, Toplum ve Uygarlığın Silikleşmesi”, Tarih ve Uygarlık- İstanbul Dergisi (iç.), Sayı: 1-2, 2012, s. 27-36.

  • EĞRİBEL, Ertan ve ÖZCAN, Ufuk; “Tarihte Doğu-Batı Çatışması ve Küre-Muhafazakar- laşma: Batılılaşma Kavramı ve Tartışmaları Niçin Yok Oldu? Tarihin Sonu ve Çatışmanın Mutlaklaştırılması, Geleceğin Belirsizleşmesi ve Anti-Ütopyacılık Üzerine”, Tarih ve Uygarlık-İstanbul Dergisi (iç.), Sayı: 4, Aralık 2013, s. 17-24.

  • ELIAS, Norbert; Uygarlık Süreci, Cilt: 1, Çeviren: Ender Ateşman, İletişim Yayınları, İs- tanbul, 2000.

  • ENGELS, Friedrich; Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni, Çeviren: Kenan So- mer, Sol Yayınları, Ankara, 1992.

  • ERGİN, Muharrem (Çeviren); Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1978.

  • FEBVRE, Lucien; Uygarlık, Kapitalizm ve Kapitalistler, Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 1995.

  • FEBVRE, Lucien; Rönesans İnsanı, Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitabevi Yayınla- rı, Ankara, 1995.

  • FERRO, Marc; Sömürgecilik Tarihi: Fetihlerden Bağımsızlık Hareketlerine 13. Yüz- yıl-20. Yüzyıl, Çeviren: Muna Cedden, İmge Kitabevi Yayınları, Ankara, 2011.

  • FICHTER, Joseph; Sosyoloji Nedir?, Çeviren: Nilgün Çelebi, Anı Yayınları, Ankara, 2002.

  • FOUCAULT, Michel; Hapishanenin Doğuşu, Çeviren: Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kita- bevi, Ankara, 1992.

  • FOUCAULT, Michel; Seçme Yazılar 3: Büyük Kapatılma, Çeviren: Işık Ergüden ve Ferda Keskin, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2000.

  • FRANKFORT, Henri; Uygarlığın Yakındoğu’da Doğuşu, Çeviren: Alâeddin Şenel, Ver- so-İmge Yayınları, Ankara, 1989.

  • FRANKL, George; Batı Uygarlığı: Ütopya ve Trajedi, Çeviren: Yusuf Kaplan, Açılım Ki- tap, İstanbul, 2003.

  • FREUD, Sigmund; Uygarlığın Huzursuzluğu, Çeviren: Haluk Barışcan, Metis Yayınları, İstanbul, 1999.

  • FROMM, Erich; Yaşama Sanatı, Çeviren: Aydın Arıtan, Arıtan Yayınevi, İstanbul, 2004.

  • GARAUDY, Roger; Medeniyetler Diyaloğu: İnsanca Yaşamak İçin, Çeviren: Cemal Ay- dın, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İstanbul, 2011.

  • GÖKALP, Ziya; Türk Medeniyeti Tarihi, Sadeleştiren: Yalçın Toker, Toker Yayınları, İs- tanbul, 1995.

  • GÖKALP, Ziya; Hars ve Medeniyet, Elips Kitap, Ankara, 2007.

  • GRENARD, Fernand; Asya’nın Yükselişi ve Düşüşü, Çeviren: Orhan Yüksel, Milli Eği- tim Bakanlığı Yayınları, İstanbul, 1992.

  • GÜNGÖR, Erol; Ahlâk Psikolojisi ve Sosyal Ahlâk, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1998.

  • GÜVENÇ, Bozkurt; İnsan ve Kültür, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1984.

  • GÜVENÇ, Bozkurt; Türk Kimliği: Kültür Tarihinin Kaynakları, Kültür Bakanlığı Yayın- ları, Ankara, 1994.

  • HOBBES, Thomas; Leviathan veya Bir Din ve Dünya Devletinin İçeriği, Biçimi ve Kud- reti, Çeviren: Semih Lim, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1995.

  • HUNTINGTON, Samuel P.; “Medeniyetler Çatışması mı?”, Çeviren: Mustafa Çalık, Mede- niyetler Çatışması (iç.), Derleyen: Murat Yılmaz, Vadi Yayınları, Ankara, 2001, s. 22-49.

  • İBNİ HALDUN; Mukaddime 1, Çeviren: Turan Dursun, Onur Yayınları, Ankara, 1977.

  • İBNİ HALDUN; Mukaddime I, Çeviren: Zakir Kadirî Ugan, Milli Eğitim Bakanlığı Yayın- ları, İstanbul, 1990.

  • İLHAN, Attilâ; Hangi Batı, Bilgi Yayınevi, Ankara, 2001.

  • KEMAL TAHİR, Notlar/Osmanlılık/Bizans, Yayına Hazırlayan: Cengiz Yazoğlu, Bağlam Yayınları, İstanbul, 1992.

  • KEMAL TAHİR, Yorgun Savaşçı, Tekin Yayınevi, İstanbul, 2003.

  • KILIÇBAY, Mehmet Ali; “Fakir Akrabanın Talihi”, Doğu Batı (iç.), Sayı: 2, Şubat, Mart, Nisan 1998, s. 49-55.

  • KIZILÇELİK, Sezgin; Batı Barbarlığı 1: Rousseau, Marx ve Nietzsche Üzerine, 2.Baskı, Anı Yayınları, Ankara, 2011.

  • KIZILÇELİK, Sezgin; Batı Bataklığı, 2.Baskı, Anı Yayınları, Ankara, 2012.

  • KIZILÇELİK, Sezgin; Özgün ve Yetkin Bir Sosyal Teorisyen Olarak Kemal Tahir, Anı Ya- yınları, Ankara, 2012.

  • KIZILÇELİK, Sezgin; Frankfurt Okulu, 3.Baskı, Anı Yayınları, Ankara, 2013.

  • KIZILÇELİK, Sezgin; Sosyolojinin Neliği: Nilgün Çelebi ile Sosyoloji Sözcüğünün Soy- kütüğüne Uzanmak, Anı Yayınları, Ankara, 2014.

  • KIZILÇELİK, Sezgin; Çağdaş Sosyoloji Kuramları, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fa- kültesi Yayınları, Erzurum, 2014.

  • MADEN, Sait; “Başlarken”, Gılgamış Destanı (iç.), Çeviren: Sait Maden, Türkiye İş Ban- kası Kültür Yayınları, İstanbul, 2015, s. ix-xxvii.

  • MALINOWSKI, Bronislaw; İnsan ve Kültür: Bir Bilimsel Kültür Kuramı ve Öbür Deneme- ler, Çeviren: M. Fatih Gümüş, V Yayınları, Ankara, 1990. MALINOWSKI, Bronislaw; Bilimsel Bir Kültür Teorisi, Çeviren: Saadet Özkal, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 1992. MALINOWSKI, Bronislaw; İlkel Toplum, Çeviren: Hüseyin Portakal, Öteki Yayınevi, Ankara, 1998. MARX, Karl; Kapital, Kapitalist Üretimin Eleştirel Bir Tahlili, Birinci Cilt, Çeviren: Alaattin Bilgi, Sol Yayınları, Ankara, 1986. MARX, Karl; Felsefenin Sefaleti: M. Proudhon’un Sefaletin Felsefesi’ne Yanıt, Çeviren: Ahmet Kardam, Sol Yayınları, Ankara, 1992. MARX, Karl ve ENGELS, Friedrich; Komünist Parti Manifestosu, Çeviren: Sol Yayınları Yayın Kurulu, Sol Yayınları, Ankara, 1998. MERİÇ, Cemil; Umrandan Uygarlığa, Yayına Hazırlayan: Mahmut Ali Meriç, İletişim Yayınları, İstanbul, 1998. MERİÇ YAZAN, Ümid; Cevdet Paşa’nın Toplum ve Devlet Görüşü, İnsan Yayınları, İsNIETZSCHE, Friedrich; Böyle Buyurdu Zerdüşt, Çeviren: A. Turan Ofl azoğlu, Cem Yayınevi, İstanbul, 1998. NIETZSCHE, Friedrich; Şen Bilim, Çeviren: Levent Özşar, Asa Kitabevi, Bursa, 2003. ÖZAKPINAR, Yılmaz; Bir Medeniyet Teorisi: Kültür ve Medeniyete Yeni Bir Bakış, Ötüken Neşriyat, İstanbul, 2013. SARTRE, Jean Paul; Hepimiz Katiliz: Sömürgecilik Bir Sistemdir, Çeviren: Süheyla N. Kaya, Belge Yayınları, İstanbul, 1995. SEZER, Baykan; Toplum Farklılaşmaları ve Din Olayı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1981. SEZER, Baykan; “Türk Sosyologları ve Eserleri 1”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Dergisi (iç.), 3. Dizi- 1. Sayı, Edebiyat Fakültesi Basımevi, İstanbul, 1989, s. 1-96. SEZER, Baykan; Doğu-Batı İlişkileri Açısından Batı Tarımı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1990. SEZER, Baykan; “Doğu-Batı Çatışmasında Yunanlılığın Yeri”, Doğu-Batı İlişkileri Açısından Batı Tarımı (iç.&ek), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul, 1990, s. 107-138. SEZER, Baykan; “Toplumumuz ve Sosyolojimiz”, Sosyoloji Konuşmaları (iç.), Editör: Sadettin Elibol, Ecem Yayınları, Ankara, 1991, s. 3-10. SEZER, Baykan; “Doğu-Batı Ayırımı”, Doğu Batı (iç.), Sayı: 2, Şubat, Mart, Nisan 1998, s. 31-37. SEZER, Baykan; Batı Dünya Egemenliği ve Endüstri Devrimi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1997. SEZER, Baykan; “Tarihte Doğu-Batı Çatışması, Ders Notları 1996-1997”, Sosyoloji Yıllığı-Kitap 12: Tarihte Doğu-Batı Çatışması (iç.), Yayına Hazırlayan: Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan, Kızılelma Yayıncılık, İstanbul, 2005, s. 45-119. SEZER, Baykan; “Sosyoloji ve Coğrafya Ders Notları”, Sosyoloji Yıllığı-Kitap 15: Sosyoloji ve Coğrafya (iç.), Yayına Hazırlayan: Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan, Kızılelma Yayıncılık, İstanbul, 2006, s. 51-99. SEZER, Baykan; “Bilim Sosyolojisi Ders Notları”, Sosyoloji Yıllığı-16: Bilim SosyolojisiBilim Tarihi ve Yöntem (iç.), Editör: Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2007, s. 127-200. SEZER, Baykan; “Değişim Sosyolojisi Ders Notları”, Sosyoloji Yıllığı-21: Değişim Sosyolojisi-Dünyada ve Türkiye’de Toplumsal Değişme (iç.), Editör: Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan, Kitabevi Yayınları, İstanbul, 2011, s. 303-397.

  • SEZER, Baykan ve ÖZCAN, Ufuk; “Geleneksel Doğu’da Şehirlerin Doğuşu ve Gelişmesi”, Sosyoloji Yıllığı-Kitap 9: XX. Yüzyıl-Türkiye Sosyolojisi 3 (iç.), Yayına Hazırlayan: Ertan Eğribel ve Ufuk Özcan, Öncü Basım Yayıncılık, İstanbul, 2002, s. 463-474.

  • SEZER, Baykan; EĞRİBEL, Ertan ve ÖZCAN, Ufuk; “Devlet Üzerine”, Sosyoloji Yıllı- Ufuk Özcan, Öncü Basım Yayıncılık, İstanbul, 2002, s. 448-459.

  • STÖRIG, Hans Joachim; Vedalardan Tractatus’a Dünya Felsefe Tarihi, Çeviren: Nilüfer Epçeli, Say Yayınları, İstanbul, 2011.

  • SUPHİ, Mustafa; “Uygarlaştırma Misyonu”, Sosyologca (iç.), Sayı: 3, Ocak-Haziran 2012, s. 113-126.

  • ŞERİATİ, Ali; Medeniyet Tarihi I, Çeviren: İbrahim Keskin, Fecr Yayınevi, Ankara, 1998.

  • ŞERİATİ, Ali; Medeniyet Tarihi II, Çeviren: İbrahim Keskin, Fecr Yayınevi, Ankara, 1998.

  • TOPÇU, Nurettin; Türkiye’nin Maarif Dâvası, Yayına Hazırlayan: Ezel Erverdi ve İsmail Kara, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2006.

  • TOPÇU, Nurettin; Kültür ve Medeniyet, Yayına Hazırlayan: Ezel Erverdi ve İsmail Kara, Dergâh Yayınları, İstanbul, 2008.

  • TURHAN, Mümtaz; Kültür Değişmeleri: Sosyal Psikoloji Bakımından Bir Tetkik, Baş- bakanlık Kültür Müsteşarlığı Kültür Yayınları, Mili Eğitim Basımevi, İstanbul, 1972.

  • TURHAN, Mümtaz; Garplılaşmanın Neresindeyiz?, Yağmur Yayınevi, İstanbul, 1972.

  • TOYNBEE, Arnold J.; Uygarlık Yargılanıyor, Çeviren: Kasım Yargıcı ve Mehmet Ali Yal- man, Örgün Yayınevi, İstanbul, 2011.

  • WILLIAMS, Raymond; Anahtar Sözcükler: Kültür ve Toplumun Sözvarlığı, Çeviren: Sa- vaş Kılıç, İletişim Yayınları, İstanbul, 2007.

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics