BAYKAN SEZER’İN 20. ÖLÜM YILDÖNÜMÜ ANISINA: DOĞU-BATI ÇATIŞMASINDA TARİHİ EKSEN KAYMASI VE GÜNCELLİĞİ ÜZERİNE BİR ÇERÇEVE

Author :  

Year-Number: 2022-24
Yayımlanma Tarihi: 2022-12-31 17:00:57.0
Language : Türkçe
Konu : Sosyoloji
Number of pages: 81-92
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

19. yüzyılda Batı Avrupa'da sosyolojinin ortaya çıkışıyla, Batı açıklamaları üstünlük kazanmış, lakin 1960 sonrası Batı'nın açıklamaları sorgulanmaya başlanmış, Doğu toplumları, Batı karşısında kendi sorunlarını çözme yoluna gitmiştir. Bu durum, Doğu-Batı çatışmasında eksen kaymasına yol açmış, Doğu'nun yükselişi ve Batı'nın tarih ve toplum modellerinin gerileyişi buna zemin hazırlamıştır.1990 sonrası sosyolojide, ortak evrensel açıklamalardan vazgeçilerek, ABD'nin egemenlik düzeni içinde her ülke kendi sorununa çözüm bulma sürecine girmiştir. Eski geleneksel Doğu uygarlıklarının mirasçısı toplumlar Batı’dan yollarını ayırmışlar, Doğu-Batı çatışması kültürel kimlik/düşmanlık temelinde ayrıştırılıp mutlaklaştırılmıştır. Yakın Doğu/Akdeniz merkezli Doğu-Batı çekişmesi yerine, geleceğe yönelik olarak ABD öncülüğündeki Doğu- Batı ilişkilerinde Pasifik merkezli ABD-Çin çekişmesi öne çıkarılmaktadır. ABD eksenli küreselleşme ve bölgesel düzeyde ayrışma ve çeşitlilik içinde birlik değil kaos ve dengesizlik hakimdir. Bu modernleşme süreci küreselleşmeyle son sınırına gelmiş, açmaza düşmüştür. Sorunların çözümünden vazgeçildiğini; çatışmaya, kaosa ve yıkıma dayalı olarak üstünlüğünü korumaya çalışmasından anlamaktayız. 

Keywords

Abstract

With the emergence of sociology in Western Europe in the 19th century, Western explanations gained predominance, but after 1960, Western explanations began to be questioned, and Eastern societies tried to solve their own problems against the West. This situation led to a shift in the axis in the East-West conflict, and the rise of the East and the decline of the history and society models of the West laid the groundwork for this. entered the process. Societies, the heirs of the old traditional Eastern civilizations, separated from the West, and the East-West conflict was separated and absolutized on the basis of cultural identity/hostility. Instead of the Near East/Mediterranean-centered East-West conflict, the Pacific-centered US-China conflict is highlighted in the US-led East-West relations for the future. In the US-based globalization and regional disintegration and diversity, chaos and imbalance dominate, not unity. This modernization process has reached its final limit with globalization and has fallen into a deadlock. The solution of the problems has been abandoned; we understand it from trying to maintain its superiority based on conflict, chaos and destruction.

Keywords


  • Brzezinski, Zbigniew. Büyük Satranç Tahtası: Amerika’nın Önceliği ve Bunun Jeostratejik Gerekleri. Çev., Ertuğrul Dikbaş. İstanbul: Sabah Kitapları, 1998.

  • Eğribel, Ertan. Bilim Sosyolojisi ve Yöntem Tartışmaları. İstanbul: Doğu Kitabevi, 2017.

  • Huntington, Samuel. Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması. Çev., Mehmet Turhan. İstanbul : Okuyan Us Yayınları, 2004.

  • Sezer, Baykan. “Doğu-Batı Çatışmasında Yunanlılığın Yeri”. ek Doğu-Batı İlişkileri Açısından Batı Tarımı. İstanbul: Doğu Kitabevi, 2018.

  • Sezer, Baykan. “Tarihte Doğu-Batı Çatışması Ders Notları”. Sosyoloji Yıllığı Kitap-12: Tarihte Doğu-Batı Çatışması. Der., Ertan Eğribel-Ufuk Özcan. İstanbul: Doğu Kitabevi, 2017:59-132.

  • Sezer, Baykan. Sosyolojide Yöntem Tartışmaları. İstanbul: Doğu Kitabevi, 2022.

  • Sezer, Baykan. Sosyolojinin Ana Başlıkları. İstanbul: Doğu Kitabevi, 2015.

  • Sezer, Baykan. Türk Sosyolojisinin Ana Sorunları. İstanbul: Sümer Kitabevi Yayınları, 1988.

  • Wallerstein, Immanuel. Dünya Sistemleri Analizi: Bir Giriş. Çev. Ender Abadoğdu. İstanbul: Aram Yayıncılık, 2004.

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics