Ziya Gökalp yurdumuzda Türkçülük akımının öncüsüdür. Toplumların ilerlemelerinde ümmet döneminden millet dönemine zorunlu bir geçiş bulunduğuna göre ve sosyolojiyi Türkiye'de tanıttığı için yurdumuzda çağdaş düşüncenin habercisidir. Sosyoloji, Batı'da toplum olaylarına artık gereğince egemen olunabileceği inancının bir ürünüdür. Türkiye'nin sorunları kendi toplumsal yapısından, iç çelişkilerinden kaynaklanmamaktadır. Bu nedenle söz konusu olan toplum yapımızı Batı örneğine uygun değiştirmek, Batılılaştırmaktan çok Batı yanlısı yeni bir siyaset oluşturmaktadır. Ziya Gökalp, kültür ve uygarlık kavramlarını Batıcılaşma çabalarımız sırasında karşılaştığımız sorunları çözümleyebilmek için kullanmıştır. Gökalp, Batı etkisiyle tarihimizin Orta Asya dönemi ile ilgilenilmesini sağlamış; Osmanlılık yerine Batıcılaşmayı savunmuştur. Ona göre Osmanlılık, Türk kültürüne karşıdır; bünyemizden sökülüp atılması artık bir zorunluluk olmuştur. Getirdiği görüşler, Türk tarihine ve sosyolojisine ilgi çekmiştir; ancak Durkheim etkisindeki mekanik tarih anlayışı, tarihimizin zenginliklerini yeterince ortaya koyamamıştır. Buna rağmen Ziya Gökalp, günümüze kadar etkisini sürdüren önemli bir figür olarak kalmıştır.
Ziya Gökalp is a pioneer of the Turkism movement in our country. Given the necessity of a transition from the religious community (ummah) phase to the national phase in the progression of societies, and as he introduced sociology to Turkey, he can be regarded as a harbinger of modern thought in our land. Sociology in the West emerged as a product of the belief that societal phenomena could be adequately understood and managed. However, Turkey's problems do not originate from its societal structure or internal contradictions. Therefore, the goal is not merely to alter our societal structure to fit a Western model or to Westernize but rather to develop a new political orientation favoring the West. Ziya Gökalp utilized the concepts of culture and civilization to address the challenges encountered during our Westernization efforts. Under Western influence, he encouraged interest in the Central Asian period of our history and advocated for Westernization in place of Ottomanism. According to Gökalp, Ottomanism is opposed to Turkish culture and must be eliminated from our structure as a necessity. His ideas attracted significant attention to Turkish history and sociology; however, the mechanistic historical understanding influenced by Durkheim failed to fully capture the richness of our history. Despite this limitation, Ziya Gökalp remains an influential figure whose impact has endured to the present day.
